Kilolu orta ileri yaşlı köpeklerde en yaygındır. Dişiler biraz daha yatkındır, kedilerde yaygın değildir ama yaşlı kedilerde karaciğer safra yolları hastalıkları pankreası da içine alabilir.

Etyoloji, akut pankreatit inaktif haldeki sindirim enzimlerinin bez içerisinde aktif hale gelmesi sonucu bezi sindirmesi ve sonrasında dolaşıma girerek diğer dokulara zarar vermesi sonucu oluşur.

Pankreatitiste patogenez HİPERSTİMÜLASYON dur. Obesite, yüksek yağlı diyet ve hiperlipidemi tarafından tetiklenebilir. Çeşitli ilaçlar( sülfonamidler, kortikosteroid, tetrasiklin, diüretikler), abdominal travma, işemi, safra reflusü pankreatik kanal tıkanmaları ve paraziter, viral hastalıklar da etken olabilir. Bazen de ilk tetikleyici neden bilinemez. İnsanlarda akrep sokmaları ?

Pankreatitis tanısı koymak zordur, özellikle kedilerde. Klinik belirtilerle beraber lölositoz, amilaz veya lipaz düzeylerinin kedilerde 2 köpeklerde 3 kat artış göstermesi, radyografide detay kaybı ve duodenal- pylorus bölge yapısında değişme, ultrasonda homogen olmayan genişlemeler ve pankreasın hipoekoik görüntüsü tanıda önemlidir.

Klinik Belirtiler

• Köpeklerde kusma, anoreksia depresyon, ateş ve diyare, pis kokulu yağlı kanlı dışkılama, bazen asites, şiddetli olaylarda şok tablosu
• Kedilerde letarji(uyuşukluk, uyuklama) ve anoreksi, kusma köpeklere göre kedilerde daha seyrek, safra ve karaciğer katılımı daha yaygın
• Ateş dehidrasyon ve kranial abdomen ağrısı köpeklerde daha belirgin
• Komplike vakalarda ikter, peteşi, kalp aritmileri ve solunum distresi
• Laboratur bulguları
• Serum amilaz ve lipaz yükselmeleri temeldir, Lipaz daha diagnostiktir ilave olarak azotemi, hiperbilirubinemi, hipoalbuminemi, hipo veya hiper glisemi, karaciğer enzim yükselmeleri saptanabilir.
• Nötrofili, immatür nötrofillerde artış, hemokonsantrasyon,
• Serum TLI artışı
• Abdominosentez yapılırsa steril (kimyasal) peritonit saptanabilir.

Tedavi
Hafif olgularda

• İlk 48-72 saatte gıda alımı durdurulur,
• Dehidrasyon, elektrolid dengenin sağlanması amacıyla i.v sıvı uygula 24-48 saatte kusma olmazsa azar azar ağızdan su verilir. Sonraki günler küçük miktarlarda gıda ( yüksek KH, düşük yağ, düşük protein) pankreatik salgıyı arttıracağından yüksek protein ve yağdan kaçınmak gerekir.
• Tekrarların önlenmesi için uzun süre düşük yağ orta protein ve yüksek KH li gıda yedirilir.
• Şiddetli pankreatitislerde
• Oral su ve gıda 5 gün süreyle kesilir, damariçi yolla sıvı uygulanır
• Klinik belirtiler geriler ve 24-48 saat hayvan kusmazsa oral su ve gıda azar azar verilir. Eğer 5 gün sonunda oral besleme yapılamazsa total parenteral besleme veya enteral besleme yapılmalıdır
• Eğer hipoproteinemi şiddetli ise plazma veya dekstran uygulaması gerekir. Plazma verilmesi onkotik basıncın sağlanması yanında içerdiği enzim inhibitörleri (dolaşımdaki enzimlerin inhibisyonu)nedeniyle yararlı olur.
• Eğer abdominal ağrı şiddetli ise meperidine veya butarfanol içeren analjezikler pankreasa etkileri yüksek olmasa da yararlı olabilir.
• Devamlı glukozüri ile birlikte hyperglisemi varsa regular(kristalline) insülin kısa periyotta kan şekerini kontrolü sağlar.
• Mümkün olduğunca kusma kesicilerden kaçınılır.